วิชาสุดท้ายที่มหาวิทยาลัยไม่ได้สอน

เนาวลักษณ์ แสงสุวรรณ เลิงนกทา จ.ยโสธร

Never give in. Never give in. Never, never, never – on

Nothing great or small, large or petty, never give in,

Except to the convictions of your own honor and good sense.

Winston Churchill

จงอย่ายอมแพ้ อย่ายอมแพ้ อย่ายอม อย่ายอม อย่ายอม

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสำคัญหรือเรื่องเล็กน้อย เรื่องใหญ่หรือเรื่องขี้ผง อย่ายอมแพ้

ยกเว้นต่อสำนึกในศักดิ์ศรีและความรู้สึกผิดชอบชั่วดีของคุณ

วินสตัน เชอร์ชิล

วินสตัน เชอร์ชิล นายกรัฐมนตรีอังกฤษ กล่าวสุนทรพจน์ข้างต้นในงานจบการศึกษาของโรงเรียนแฮร์รอ ประเทศอังกฤษ ในปี 1941 ต่อหน้านักเรียนที่กำลังจะไปเป็นทหารในสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งได้คืบคลานมาถึงเกาะอังกฤษ บีบบังคับให้ชาวอังกฤษต้องลุกขึ้นสู้กับกองทับนาซีเพื่อป้องกันดินแดน สุนทรพจน์ของเชอร์ชิล เป็นสุนทรพจน์ที่สั้นที่สุดที่ได้มีการบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์

หนังสือ “วิชาสุดท้าย (ที่มหาวิทยาลัยไม่ได้สอน)” เป็นการรวบรวมสุนทรพจน์ในวันรับปริญญาของมหาวิทยาลัยในสหรัฐอเมริกา ที่คุณ สฤณี อาชวานันทกุล ได้รวบรวมและแปลขึ้น โดยหวังว่าจะเป็นประโยชน์กับคนไทยโดยทั่วไป เพราะสุนทรพจน์ที่ได้รวบรวมนั้น ไม่ได้สอน “สูตรสำเร็จ” ของความสำเร็จ แต่กลับเล่าถึงความล้มเหลว และสิ่งที่ได้จากความล้มเหลวอย่างมีแง่คิด

*** อ่านแล้วรู้สึกว่า มีพลัง ไม่กลัวที่จะต้องล้มเหลว เพราะใน “โรงเรียนชีวิต” ยังมีอะไรอีกมากมายให้ได้ศึกษา และพลิกวิกฤตเป็นโอกาส หรือมองเห็นความสำเร็จในความล้มเหลว

*** อ่านแล้วรู้สึกว่า ที่เราเคยถามตัวเองมาตลอดว่า “เรียน (ในโรงเรียน) ไปเพื่ออะไร” นั้น เป็นคำถามที่ดี และหากมีโอกาสได้พบรุ่นน้อง หรือมีเด็กมาขอคำแนะนำ ก็มักจะบอกไปว่า “ถ้ารู้ว่าอนาคตจะเป็นแบบนี้ พี่จะไม่เรียนในระบบ” (และจะไม่กู้เงินกองทุนเพื่อการศึกษาด้วย อิ อิ)

*** อ่านแล้วรู้สึกว่า อยากจะซื้อหนังสือเล่มนี้ให้อาจารย์แนะแนวตามสถานศึกษาต่าง ๆ ทั่วประเทศ เผื่อมีไอเดียกิ๊บเก๋ในการแนะแนวมากกว่านี้

*** อ่านแล้วรู้สึกว่า ระบบการศึกษาของต่างประเทศที่ว่าดีเลิศนั้น ก็ยังมีกับดักทางความคิดอยู่ แต่ก็รู้สึกดีที่ยังใจกว้างเพียงพอที่จะให้ปริญญาเอกกิตติมศักดิ์ สำหรับคนที่ไม่จบปริญญา

มาดูกันเลยดีกว่า ว่าหนังสือเล่มนี้น่าอ่านและน่าเก็บสะสมแค่ไหน

คนแรก	Steve Jobs
ประสบการณ์	- ผู้ก่อตั้งบริษัทแอปเปิลกับเพื่อน (วอซ) ในโรงรถตอนอายุยี่สิบ ต่อจากนั้นอีกสิบปีบริษัทแอปเปิลมีมูลค่ากว่าสองพันล้านเหรียญมีพนักงานกว่าสี่พันคน - เมื่ออายุย่างเข้าสามสิบถูกบีบให้ออกจากแอปเปิล - แต่เขายังรักในสิ่งที่ทำอยู่ - เขาเริ่มต้นใหม่ โดยการตั้งบริษัทพิกซาร์ และบริษัทเน็กสต์ ได้พบและแต่งงานกับภรรยาที่น่ารัก และสร้างภาพยนตร์แอนนิเมชั่นล้วน ๆ เรื่องแรกของโลกคือ Toy story - เมื่อเน็กสต์โด่งดัง ทำให้แอปเปิลเข้าซื้อกิจการ และในที่สุด สตีฟ ก็ได้กลับมาบริษัทที่ตัวเองก่อตั้งอีกครั้งหนึ่ง และดำรงตำแหน่งซีอีโอตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา - คุณคิดว่า เขาจะทำอย่างไรกับผู้บริหารที่ไล่เขาออก
เนื้อหาที่ประทับใจ	การเชื่อมจุด สตีฟไม่เรียนในมหาวิทยาลัยชื่อดัง ทำให้ได้ไปนั่งเรียนแบบไม่เอาคะแนนในวิชาที่สนใจ คือการคัดลายมือ ซึ่งได้มาใช้พัฒนาคอมพิวเตอร์ทำให้โลกนี้มีคอมพิวเตอร์ที่มีตัวเรียงพิมพ์ที่สวยงาม ได้ก่อตั้งบริษัทคอมพิวเตอร์ยักษ์ใหญ่คือ แอปเปิล และเมื่อถูกไล่ออก ทำให้มีโอกาสพัฒนางานใหม่ที่สร้างสรรค์ ทำให้ได้พบภรรยา ทำให้ได้มีอิสระทางความคิด และสุดท้ายก็ได้กลับเข้าไปที่ แอปเปิล ไม่มีใครสามารถเชื่อมจุดจากปัจจุบันไปหาอนาคตได้ ดังนั้น เราต้องเชื่อมั่นในสิ่งที่ทำอยู่ ความรัก รักงานที่ทำ จะทำให้มีความสุขกับการทำงาน แล้วงานจะดีขึ้นเรื่อย ๆ ถ้าพบปัญหาก็จะสามารถผ่านพ้นไปได้เพราะความรัก ต้องหางานที่รักให้เจอ แล้วลุยเลย ความตาย ความผิดหวัง ความหน้าแตก ความล้มเหลว ความดีใจ ความภูมิใจ ความกลัวการผิดพลาด ฯลฯ ไม่มีความหมายอะไรเลยเมื่อเทียบกับความตาย ดังนั้น ไม่มีเหตุผลอะไรเลยที่เราจะไม่ทำตามสิ่งที่ใจเราต้องการ และเชื่อมั่น
คติประจำใจ	Stay Hungry. Stay Foolish. อย่าทิ้งความกระหาย อย่าคลายความซื่อ

คนที่สอง	Bill Gates
ประสบการณ์	ผู้ก่อตั้ง บริษัทไมโครซอฟท์ เป็นคนรวยที่สุดในโลก เป็นอันดับต้น ๆ เป็นนักศึกษาที่ลาออกกลางคัน จาก ฮาร์วาด เป็นเพื่อน ที่หว่านล้อมเพื่อน (Steve Ballmer) ให้ลาออกจากการเรียนปริญญาโทในระบบมาเขียนโปรแกรมขายในหอพักของมหาวิทยาลัย ปัจจุบัน Ballmer เป็น ซีอีโอของบริษัทไมโครซอฟท์
เนื้อหาที่ประทับใจ	Bill Gates พูดถึง “ความไม่เท่าเทียมกันอันร้ายกาจ” ในโลกใบนี้ *** เขาเรียกร้องถึงสำนึก มโนธรรม กับบุคคลที่ได้รับโอกาส ได้รับทรัพยากรอื่น ๆ อย่างมากจากโลกใบนี้ และเมื่อคุณได้รับมากกว่าคนอื่น คุณก็จะต้องถูกคาดหวังสูงกว่าคนอื่น เช่นกัน *** เขาวัดระดับความดี ความสำเร็จ จากการช่วยเหลือหรือทำดีกับเพื่อนมนุษย์อีกซีกโลกหนึ่งที่ไม่มีอะไรเหมือนกันเลยนอกจากความเป็นมนุษย์ *** ประทับใจที่ Bill Gates ไม่เพียงแค่พูดหรือเรียกร้อง แต่เขาได้ทำเป็นตัวอย่างให้เห็น โดยการทำงานการกุศลผ่านมูลนิธิที่ก่อตั้งขึ้นร่วมกับภรรยา จนถึงทุกวันนี้